İşçilerin Doğum veya Evlat Edinmeleri Halinde Kullanabilecekleri İzin Hakları

Sizlere yine 29 Ocak 2016 tarihinde TBMM Genel Kurulunda kabul edilip yasalaşan 6663 sayılı torba kanunla yayımlanan Doğum ve Evlat Edinme Halinde Kullanılabilecek İzin hakları hakkında bilgilendirmek yapmak istiyorum. Buradaki önemli bir konuda bazı haklardan doğum yapan kadının eşi de yararlanabilecek olmasıdır.

1. Kadın işçiye doğum yapması halinde verilmesi gereken doğum izinlerinin bitiminden sonra, çocuğun mecburi ilköğretim (ilkokul) çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar ebeveynlerden (anne veya baba) işverenden kısmi süreli (yarım gün) çalışma talebinde bulunabilecektir. İşveren bu talebi karşılamak zorunda olacak ve bu durum geçerli fesih sebebi sayılamayacaktır. İşveren doğum nedeniyle yarı zamanlı çalışan işçinin açığını özel istihdam büroları aracılığıyla temin edeceği geçici işçiyle giderecektir. İşçi çocuğun okula başlamasını beklemeden istediği zaman tam zamanlı çalışmaya dönebilecektir. Ancak bu durumda işçi aynı çocuk için bu hakkı kullanamayacak yani aynı çocuk için tekrar yarı zamanlı çalışmaya dönemeyecektir. Bu şekilde tam zamanlı işe dönen işçinin yerine alınan geçici işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona erecek. Yarı zamanlı çalışma hakkından veya yarı zamanlı çalışmadan tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen işçi bunu işveren en az bir ay önceden bildirmek zorundadır. Eğer anne veya babadan biri çalışmıyorsa , bu durumda çalışan eş yarı zamanlı talebinde bulunamayacaktır. Çalışanın bu haktan faydalanabilmesi için eşinin çalışıyor olması gerekir.
2. Doğum sırasında veya sonrasında annenin ölümü halinde doğum sonrası kullanılamayan doğum izinleri babaya verilecektir.
3. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinen işçiye çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta analık izni kullandırılacaktır.
4. Doğum sonrası analık izni bittikten sonra, çocuğun yaşıyor olması şartıyla, çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi için kadın işçiye veya üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın ya da erkek işçiye istemeleri halinde; birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, ve sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilecektir. Çoğul (ikiz, üçüz gibi) doğum halinde bu sürelere 30'ar gün eklenecektir. Bu süre içerisinde kadın işçiye ayrıca süt izni verilmeyecektir.
5. Burada belirtilen haklardan İş Kanunu kapsamına girmese dahi iş sözleşmesi ile çalışan bütün işçiler faydalanabilecektir.
6. Çocuğu doğması veya evlat edinmesi nedeniyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin kullanan işçiye İşsizlik Sigortası Fonundan yarım çalışma ödeneği ödenecek, aynı şekilde bu işçinin yarım çalışma ödeneği ödenen sürelere ait sigorta primi de (işçi ve işveren payı) asgari ücret üzerinden İşsizlik Sigortası Fonundan ödenecektir. Yarım çalışma ödeneğinin günlük miktarı, brüt asgari ücretin günlük tutarı kadar olacaktır (2016 yılı için açıklanan Brüt Günlük Asgari Ücret :54,90 TL). Yarım çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için, doğum veya evlat edinme tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması, haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışılması ve doğum ve evlat edinme sonrası analık hali izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde Çalışma ve İş Kurumu'na doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunulması gereklidir.